หก | คิด | หมวก

 

Innovative Thinking 27.8.2010

วันนี้จะนำเสนอเทคนิคในการระดมสมอง หรือ brainstorming อย่างหนึ่ง ที่มีชื่อเสียงนั่นก็คือ “เทคนิคการคิดแบบหมวกหกใบ หรือ Six Thinking Hats” เป็นเทคนิคง่ายๆที่ได้ผลดีเกินคาด เหนือกว่าการระดมสมองธรรมดาตรงที่ทำให้เรามองปัญหาได้ครบทุกมุมมอง เทคนิคนี้คิดค้นโดย เอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน (Edward de Bono) เพราะฉะนั้น วันนี้เราจะไปสัมภาษณ์คุณเดอ โบโนเกี่ยวกับเทคนิคนี้กันครับ!

หมายเหตุ: P แทน พิธีกร D แทนคุณเดอ โบโน

Edward De Bono

Piteegorn

 

P: สวัสดีครับ คุณเอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน ยินดีต้อนรับเข้าสู่ Innovative Blog ของเราครับ

D: ครับ สวัสดีครับ คุณ..เอ่อ..

P: พิธีกร ครับ (ยิ้ม)

D: เอ้อ.. ครับ สวัสดีครับ คุณพิธีกร ผมเดอ โบโน รู้สึกเป็นเกียรติอย่างยิ่งที่ได้รับเชิญมาพูดใน blog ของคุณ

P: เพื่อไม่ให้เป็นการเสียเวลา เรามาเริ่มกันเลยดีกว่าครับ ก่อนที่จะถามเกี่ยวกับทฤษฎีอันเลื่องชื่อของคุณ ขออนุญาตถามเรื่องส่วนตัวเล็กน้อย ไม่ทราบว่าคุณเดอ โบโน เต็มใจที่จะตอบมั้ยครับ?

D: สบายมากครับ ว่ามาเลย

P: มีคนบอกว่าคุณเดอ โบโน เป็นญาติห่างๆกับโบโน วง U2 ไม่ทราบว่าจริงเท็จแค่ไหน อย่างไรครับ?

D: ครับ คือโบโน เป็นหลานของลูกของปู่คนที่สามของแม่ผมน่ะครับ แต่..เอาเถอะครับ มันไม่สำคัญเท่าไหร่ ผมก็ไม่เข้าว่ามันเป็นประเด็นขึ้นมาได้ยังไง เอาเป็นว่า คุณพิธีกรช่วยเข้าเรื่องเลยดีกว่าครับ

P: โอเคครับ มาเข้าเรื่องของเรากันดีกว่า วันนี้ผมจะถามคุณเกี่ยวกับเรื่อง “การคิดแบบหมวกหกใบ” ของคุณ ที่ตีพิมพ์เป็นหนังสือในปี 1985 ไม่ทราบว่าทำไมต้องเป็นหมวกหกใบล่ะครับ? ทำไมไม่เป็นทีวีเจ็ดเครื่อง หรือ เป็ดหกพันเก้าร้อยเจ็ดสิบห้าล้านตัว?

D: ตอบทีละคำถามละกันนะครับ เหตุผลที่ผมเลือกหมวกเพราะว่า หนึ่ง หมวกเป็นสัญลักษณ์ทางสังคมอย่างหนึ่ง สอง หมวกสามารถสวมใส่ หรือถอดออกง่าย และสาม หมวกเป็นอะไรที่เข้าใจง่าย ทุกคนรู้จักหมวก..

หลายคนอาจจะยังไม่เข้าใจครับ แต่ลองฟังเทคนิคการคิดของผมก่อน แล้วย้อนกลับมาคิดตามใหม่ ก็จะเข้าใจที่ผมพูดครับ

ส่วนเหตุผลที่ทำไมต้องเป็นเลขหก ก็สืบเนื่องมาจากผลการวิจัยของนักจิตวิทยาบอกไว้ว่าคนทั่วไปจะจำสิ่งของหรือตัวเลขได้อย่างแม่นยำ ถ้าสิ่งของหรือตัวเลขนั้นมีจำนวนอยู่ในช่วงระหว่าง 5-7 ชิ้น(หลัก) แต่เหตุที่ผมเลือกหกเพราะว่าผมเผื่อที่ไว้ให้หมวกอีกใบที่ผมยังคิดไม่ออกในตอนนี้

P: โอ้โห! เป็นอะไรที่ลึกซึ้งมากครับ ผมนึกว่าที่คุณเลือกหมวกเพราะว่าคุณหัว…ซะอีก (ฮา)

D: ไม่ขำครับ (หงุดหงิด)

P: ฮ่ะๆ ล้อเล่นครับ (ฮา) ต่อครับ..อยากทราบว่าหมวกทั้งหกใบของคุณมีอะไรบ้าง และแต่ละใบเกี่ยวข้องกับการคิดอย่างไร?

D: อ่าครับ..ก่อนอื่นขอกล่าวสั้นๆเกี่ยวกับการคิดแบบหมวกหกใบก่อน เริ่มจากเรามีปัญหาที่ต้องแก้ไข หรือหัวข้อที่ต้องอภิปราย ที่เราต้องการหาทางแก้ หรือทางออก หมวกแต่ละใบแทนมุมมองในด้านต่างๆที่มีต่อปัญหานั้น โดยแบ่งตามสีหมวก ดังนี้..

 

หมวกสีขาว คือหมวกแห่งข้อเท็จจริง มองว่าข้อเท็จจริงที่เกี่ยวข้องกับปัญหาของเรามีอะไรบ้าง? ต้องมองอย่างเป็นกลาง ไม่ใส่อารมณ์ ความรูสึกใดๆ

 

หมวกสีเหลือง คือหมวกแห่ง Positive Thinking มองหาด้านบวก/ข้อดี/ผลประโยชน์ของประเด็นที่กำลังพูดถึง

 

หมวกสีแดง คือหมวกแห่งอารมณ์ ไม่ต้องคิด ไม่ต้องมองหา รู้สึกยังไง พูดก็ออกมาอย่างนั้น เอาความรู้สึกแวบแรกที่เข้ามา

 

หมวกสีเขียว คือหมวกแห่งความคิดสร้างสรรค์ ใช้ความคิดสร้างสรรค์ แก้ไขปัญหา โดยการหาทางออกร่วมกันที่ทุกฝ่ายพอใจ

 

 

หมวกสีดำ คือหมวกแห่งการระแวดระวัง มองหาข้อเสีย ข้อควรระวัง ตั้งข้อสงสัยในประเด็นที่กำลังพูดถึง

 

 

หมวกสีน้ำเงิน คือหมวกแห่งการควบคุม ทำหน้าที่ควบคุมหมวกสีอื่นๆ ควบคุมการถอดหมวกใส่หมวก เปรียบเสมือนประธานในที่ประชุม

 

ครับ ไม่ยากใช่มั้ยครับสำหรับหมวกแต่ละสี ข้อแนะนำในการใช้คือ ทุกคนควรใส่หมวกให้ครบทุกใบ ในตอนแรกทุกคนมองไปในมุมเดียวกัน แต่ในที่สุด ทุกคนจะมองครบทุกมุม

P: โอ้ววววววว มหัศจรรย์มากครับ เป็นเทคนิคง่ายที่ได้ผลดีจริงๆด้วย ทำให้เกิดการคิดอย่างเป็นระบบ ไม่ใช่ทุกคนมานั่งเถียง นั่งค้านกันในเรื่องไร้สาระ แถมผลสุดท้ายนอกจากจะเสียเวลา แล้วยังไม่ได้ข้อสรุปอะไรอีกด้วย ก็อยากจะฝากเทคนิคอันนี้ให้ทุกคนไปใช้ในชีวิตประจำวัน

D: ถูกต้องครับ เอ๊ะ..คุณนี่ พูดจามีสาระก็เป็นเนอะ..

P: แหะๆ..วันนี้ก็ต้องขอขอบคุณคุณเดอ โบโน มากนะครับ ที่มาให้สาระดีๆมีประโยชน์ ใน blog ของเรา ขอบคุณมากครับ (sfx: เสียงปรบมือ)

ครับ สุดท้ายนี้ คุณเดอ โบโน มีอะไรจะฝากถึงผู้ชมทางบ้านมั้ยครับ?

D: หนังสือ Six Thinking Hats ของผม สามารถซื้อได้ตามร้านหนังสือชั้นนำทั่วไป อย่าลืมไปอุดหนุนกันด้วยล่ะครับ ถ้าหาไม่เจอจริงๆแนะนำให้สั่งซื้อผ่าน amazon ครับ ขอบคุณมากครับ